Home Contact Sitemap familieboom
Hoofdpersonen:
Meer informatie

 

Guru Indjil J.T. Pekuwali en zijn Njora Danga Tani (26 November 1954)

medaille_anakalang_1959.JPG (452525 bytes) Medaille Anakalang (1959)

medaille_GKS_1959.JPG (459585 bytes) Medaille GKS (1959)

 

Luijendijk_Klapwijk_Sumba 1954-1959

1954 Terug naar Sumba

Over vertrek staan o.a. in de Nieuwe Apeldoornse Courant (15-04-1954) artikel met foto.

 

De verhouding tussen Nederland en Indonesi� verslechterde in die jaren als gevolg van de weigering van Nederland om Nieuw Guinea over te dragen aan Indonesi�.

De economische situatie in Indonesia was bedroevend. De prijzen stegen sterk. De frequentie van het (vlieg)vervoer nam af, waardoor zowel personenvervoer als postvervoer verslechterde. Vooral het slechte postvervoer was reden tot veel verdriet en verzuchtingen, omdat daardoor het contact met Lucie (en anderen) in Nederland problemen gaf. Brieven en pakjes kwamen niet of zeer vertraagd aan. Soms 4-6 weken geen enkele brief en dan ineens 5 tegelijk.

In 1958 fungeert Piet als hoofd van de Theologische Opleidingsschool (TOS), die dan in Lewa gevestigd is. Daar bevindt zich op een agrarisch opleidingscentrum, opgericht met steun van het Algemeen Diaconaal Bureau. Ir Berend Abels zwaait daar de scepter. Piet fungeert in die periode ook zo'n beetje als 'boer' (zie brief 11 augustus 1958). 

"Iedere morgen 5 werklui aan 't werk zetten, tuin omwerken, pagarom de vee-weide versterken, koffie drogen en laten stampen, enz. Wel leuk werk, hoor! Hoewel ik er niet zoveel verstand van heb natuurlijk". Als de familie Abels enkele maanden later met verlof gaat moet hij ook de zorg voor de 'koffieplantage' op zich nemen. Op 16 november schrijft hij "Ik werk deze weken bijna iedere dag van 6.15 - 7.15 in de koffietuin: snoeien van de koffiebomen. Er staan er honderden, dus werk genoeg. Niet, dat ik dat zo goed weet, maar 'k doe het op schriftelijke aanwijzingen van Ir Abels, en er is een leerling, die 't al vaker deed met Ir Abels. Dus die helpt mij, met nog andere leerlingen. 'k Vind het een leuke afwisseling."

Op 4 November 1958 (Lucie's verjaardag!) draagt Piet de leiding van de TOS over aan Ds Jiwa. Piet en Jans zijn in hun brieven vol lof over Ds Jiwa's kwaliteiten en zijn werkkracht. De TOS bestond op 1-1-1959 35 jaar! Piet overhandigde Ds Jiwa plechtig een hele grote sleutel (gemaakt door Jans) en een Bijbel, die al voor de oorlog op school gebruikt werd. Piet e.a. zagen deze overdracht niet als een interne, kerkelijke aangelegenheid, want - schreef hij - "het zegt iets van de houding van de 'zending' en van de positie van de Soemb. kerken in deze samenleving. Daarom moest het dus een officieel karakter dragen en moesten de bestuursautoriteiten worden uitgenodigd."Bij de offici�le overdracht stak de militaire commandant van Waingapu (Javaan, katholiek) de loftrompet over Piet en Jans. Zoek verslag over TOS-1958 en neem dit op.

Bij het afscheid (oktober 1958) van de landbouwkundige Ir Berend Abels  studeerde Piet met 3 jongens (studenten) een schaduwspel in. De voorstelling vindt plaats achter een wit laken dat aan de voorkant van het toneel geplaatst is. Het stuk gaat over een tandarts + helper en een pati�nt met kiespijn. Er moet een kies getrokken worden; een heel lang hout komt uit zijn mond. "Heel eenvoudig maar dokter en pati�nt waren goed. Mama is gelukkig nogal vindingrijk, dus hadden we onder 't repeteren er van allerlei bij gefantaseerd: pati�nt had een grote hoed op, die niet af mocht: neen dokter, dan wordt ik 'perkout' (Gerard: verkouden), en onder 't trekken valt die natuurlijk telkens af. Een taartspuit diende voor de injectie. We hebben ontzettend gelachen, en 't was een goed tegenwicht tegen de stijfheid van verschillende redevoeringen."

In februari 1959 hield Piet op een vergadering van de classis een inleiding over 'community development' . Hij schrijft (zie brief 15 februari 1959): 

"Men wil hier op Sumba namelijk grote groepen verplaatsen naar vruchtbaarder streken en komen tot vorming van grotere dorpen. Je zult zonder meer begrijpen, dat je daarmee de hechte structuur van de oude gemeenschap, met zijn godsdienstige basis, behoorlijk stuk maakt. Daardoor ontstaan allerlei gevaren, een vacuum op godsdienstig gebied, dus ook zedelijk. Je zet de deur open voor een volkomen ontwrichting. Nu loopt het daar toch op uit - dat proces is begonnen met de komst van niet-Sumbanezen hier. Idsere vreemdeling werkt verwarrend in deze primitieve maatschappij, te meer nu we door de snelle ��n-wording van deze wereld gekomen zijn in een periode van 'rapid social change'. Wat zet je als kerk daar tegenover? Ik heb daarop geantwoord: 1. versterking van de nieuwe gemeenschap, die in de kerk gevonden wordt. 2. de kerk moet de mensen leiden naar grotere welvaart - Christus belooft niet alleen vergeving, maar ook overvloed in dit aardse leven. Het minimum-bestaan van deze mensen is tegen Gods wil. Daarbij heb ik ze een aantal practische wenken gegeven. Ik gebruikte daarbij een mooi boek van J.W. Moomaw "Deep furrows. Goals, methods and results of those who work to a brighter Tomorrow', New York, 1959."  

Afscheid in Anakalang

Medaille van kerk van Anakalang (1959)

Terug in Nederland

Ook na hun vertrek in 1959 bleven Piet en Jans verbonden met de Gereja Kristen Sumba (GKS). Zie o.a. briefkaart (archief) met hartelijke groet van de 15de Synode van de GKS 14 t/m 26 juli 1961 in Mangili.

Na terugkeer in 1959 naar pension aan de Jagersweg 28 te Laren (N.H.); mej. Grootveld.

Elders is meer informatie te vinden over de Sumbanese kerk, hun uitzendperiode 1964-1969 en daarna het 'werk voor Sumba' dat zij in Nederland deden.